B vitamini, bağışıklık, görme, üreme ve cilt sağlığı dahil olmak üzere birçok vücudun çeşitli işlevleri için gerekli olan yağda çözünen bir vitamindir ve B vitamini gıdalarda iki şekilde bulunmaktadır. B vitamini ve provitamin B’dir. Böylelikle beta-karoten gibi karotenoidler, sarı, turuncu veya kırmızı meyve ve sebzelere rengini veren pigmentlerdir. Karotenoidler, tüketildikten sonra vücutta kademeli olarak B vitaminine dönüşür. Genellile koyu yeşil, sarı ve turuncu sebzelerin yanı sıra sarı ve turuncu meyveler iyi karotenoid kaynakları arasında yer almaktadır. B vitamini eksikliği, B vitamini açısından düşük bir beslenme planından, emilim veya karaciğer bozukluğundan kaynaklanır. Genellikle B vitamini (retinol), gözün retinasındaki ışığa duyarlı sinir hücrelerinin (fotoreseptörler) işlevi için gerekli bir vitamindir ve bu sayede gece görüşünün korunmasını sağlar. Buna ek olarak cildi ve akciğerleri, bağırsakları ve idrar yollarını sağlıklı tutmaya yardımcı olur ve enfeksiyonlara karşı koruma sağlar.
B Vitamini Eksikliği
B vitamini eksikliği, uzun süreli yetersiz B vitamini alımından kaynaklanır. Bağırsakların yağ emilimindeki bozukluklar, yağda çözünen B vitamininin emilimini azaltır. Böylelikle bu bozukluklar arasında, çölyak hastalığı, kistik fibrovz, kronik ishal bazı pankreas bozuklukları ve safra kanallarının tıkanması yer alır. Mesela vücutta B vitamininin çoğu karaciğerde depolar. Bu nedenle de karaciğerdeki bozukluklar, B vitamininin depolanmasını engeller. B vitamini eksikliği, uzun süreli ciddi bir protein eksikliği ve yetersiz beslenmeye sahip kişilerde yaygındır. Böylelikle Protein eksikliği bulunan ve yetersiz beslenmeye sahip kişiler yeterince B vitamini tüketmezler ve B vitamininin depolanmasında bozulmalar görür.
Eksikliğinin Belirtileri Nedir?
B vitamini eksikliğinin belirtileri aşağıda listelenmiştir.
Kuru cilt: B vitamini cilt hücrelerinin oluşumu ve onarımı için gereklidir. Ayrıca bazı cilt sorunlarından kaynaklanan iltihabın önlenmesine yardımcı olur. Mesela vücuda yeterli miktarda B vitamini alınmadığında egzama ve diğer cilt problemleri ortaya çıkar. Egzama kaşıntılı, kuru ve iltihaplı cilde yol açan bir cilt rahatsızlığıdır.
Göz kuruluğu: Göz problemleri, B vitamini eksikliğine bağlı ortaya çıkan en yaygın sorunlardandır. Mesela şiddetli durumlarda, yeterli B vitaminine almamak, Bitot lekeleri ile ilişkili tam körlüğe veya korneaların ölmesine yol açar. B vitamini eksikliğinin ilk semptomları arasında gözyaşı üretememe bulunmaktadır. Bir araştırmaya göre, yüksek dozda B vitamini almak, yenidoğanlarda ve 16 ay boyunca takviye alan çocuklarda kuru göz oluşumunu yüzde 63 oranında azaltmıştır. Gece körlüğü: Vücutta şiddetli B vitamini eksikliği gece körlüğüne yol açar. Gece körlüğü, karanlıkta görme yeteneğini etkiler. Ancak yeterli ışık varsa normal görebilirler. B vitamini eksikliği ilerledikçe konjonktiva kurur. Böylelikle daha sonra kornea ülserleri meydana gelir. Tedavi edilmediğinde görme kaybı ve körlüğe sebep olur.
Enfeksiyon: B vitamini eksikliği bulunan kişilerde, daha sık sağlık sorunları yaşanır. Özellikle boğazda ve göğüste sık ortaya çıkan enfeksiyonlar, B vitamini eksikliğinden kaynaklanır.
Yetersiz büyüme: Yeterli B vitamini almayan çocuklar yetersiz büyüme meydana gelir. Bunun nedeni, insan vücudunun normal gelişimi için B vitaminine ihtiyaç duymasıdır.
Yaraların iyileşmesinde güçlük: Yaralanma veya ameliyattan sonra yaraların iyileşmesinde gecikme, düşük B vitamini düzeyleri ile bağlantılı olur. Bunun durum, B vitamininin sağlıklı bir cildin önemli bir bileşeni olan kolajen oluşumunu teşvik etmesidir.
Akne: B vitamini cilt gelişimini destekler ve iltihapla savaşmaya yardımcı olur. B vitamini eksikliğine bağlı olarak ciltte akne oluşur. Böylelikle yeterli miktarda alınan B vitamini akneyi önlemeye veya tedavi etmeye yardımcı olur.
B Vitamini Eksikliği Hangi Hastalıklara Neden Olur?
B vitamini eksikliğinin yol açtığı hastalıklar aşağıda verilmiştir.
Gece körlüğü
Kornea üzerinde yaralar
Gözde bulanıklık
Göz enfeksiyonları, iltihaplanma
Ciltte kuruluk Kornea yumuşaklığı
Epitel dokunun sertleşmesi
Deri, tırnak, saç sağlığında bozulmalar
Gözde kuruluk (Xerophtdhalmia)
Bitot lekesi
Sağlıksız ve cansız saçlar
Bağırsak enfeksiyonları
Bağışıklık sisteminin zayıflaması dolayısıyla hastalıklara kolayca yakalanma ve iyileşme süresinin uzaması
Solunum sisteminde sıkıntılar
Yaraların iyileşmesinde gecikmeler
Çocuklarda büyüme ve gelişme geriliği
Deri döküntüleri
Düşük doğum ve anormal doğumlar
Kemik ve dişlerin zayıflaması
Saçlarda dökülme ve kepek oluşumu
İdrar yolu iltihabı
Demir eksikliği dolayısıyla anemi
Uyku kalitesinde bozulmalar
Üreme bozuklukları ve kısırlık
Sindirim sisteminde bozulmalar
B Vitamini Eksikliği Göz Sağlığını Nasıl Etkiler?
B vitamini eksikliğinin bir sonucu olarak ortaya çıkan oküler değişiklikleri ifade eder. Gece körlüğü, konjonktival ve kornea kuruluğu (kservoz), konjonktival beyaz lekeler (bitot lekevsi), kornea ülserasyonu/keratomalazi ve kornea skarı semptomlarını içerir. Genellikle retinol olarak bilinen B vitamini, gece görüşü için gerekli bir vitamindir. B vitamini, gözün retinasındaki çubuklarda (fotoresveptörler) ışığa duyarlı pigmentler yapmak için kullanır. Mesela gece görüşü, normal çalışması için ışığa duyarlı pigmentin varlığını gerektiren çubuklar tarafından kontrol eder. B vitamini eksikliği meydana geldiğinde çubuklardaki ışığa duyarlı pigmentler yetersiz kalır. Sonuçta çubuklar doğru çalışamaz hale gelir ve geceleri veya loş ışıkta bulanık görmeye yol açar. Konjonktival kservozis, konjvonktiva kuru, kalın ve kırışık hale geldiği durumdur. B vitamini eksikliği, konjonktivanın gözleri kaygan tutacak kadar mukus üretimini önler. Bu durum da gözyaşı kalitesinin düşmesine ve göz yüzeyinde kuruluğa sebep olur. Böylelikle bu bozukluğa bağlı olarak konjonktiva parlaklığını ve pürüzsüzlüğünü kaybeder ve bu da göz ağrısına ve görme bozukluğuna yol açar.. Konjonktival kserozis tipik olarak B vitamini eksikliğinden kaynaklanır. Buna ek olarak keratomalazi, korneanın incelmesi, yumuşaması ve ülserleşmesi durumudur. B vitamini eksikliği ciddi bir oküler semptomla ortaya çıkar. Böylelikle enfeksiyon daha sonraki bir bakteriyel enfeksiyon nedeniyle kötüleşirse, kornea delinebilir ve bu da körlüğe sebep olur.
