Politika Faizi Nedir?

Politika faizi kavramı, yatırımcılar ve finans çevreleri tarafından merak edilen konuların başında gelmektedir. Gösterge faizi ile politika faizi zaman zaman karıştırılabilmektedir. Bu yüzden de politika faizinin anlamının doğru bilinmesi gerekiyor. İki faiz türü de birbirinden bağımsız olarak belirlenmekte olup, gösterge faizinin belirlenmesinde esas olarak piyasadaki arz – talep dengesi göz önüne alınmaktadır.

Bankaların ihtiyaç duyduğu likiditeyi sağlamak için TC Merkez Bankası, bankalara vermiş olduğu borçların likidite elde etmek amaçlı yapılan borçlanmaların faiz oralarını belirlemektedir. İşte söz konusu bu faiz oranları, politika faiz oranı tanımlanmaktadır. TC Merkez Bankası, bu kritik faiz oranı belirlemesi ile bir anlamda ekonomik faaliyetlerin ve fiyatların genel durumuna da etki etmektedir.

Politika faiz oranı, bir hafta vadeli repo işlemlerinde uygulanabilmektedir. Politika faizini, belirleyen birtakım faktörlerin etkisi vardır, ancak belirlenmesinde devlete bağlı yetkili kurum rol oynar ve yenilenen politika faiz oranını bu yetkili kurum doğrudan kamuoyuyla paylaşmaktadır.

Politika Faizi Nedir? Nasıl Belirlenir?

TC Merkez Bankası, bankaların repo taleplerine belirlediği faiz oranı çerçevesinde karşılık vermektedir. Bankalar ise repo ihtiyaçlarını karşılayabilmek için ellerinde bulunan tahvil ve bonoları teminat olarak göstererek, TC Merkez Bankası’ndan para temin etmek isterler. Böylece kendilerine fon oluşturmuş olurlar. Genel olarak Para Politikası Kurulu (PPK) toplantılarında politika faiz oranları, yıl içerisinde aylık olarak duyurulmaktadır. Bahsi geçen bu faiz, Merkez Bankası’nın piyasaya para sürmek yerine faiz oranını kontrol etmek amacıyla kullandığı bir yöntem olarak bilinmektedir.

Politika faizi, genellikle aylık olarak açıklandığından, TC Merkez Bankası resmi faiz oranlarını kullanarak para arzını ve kısa vadeli faiz oranlarını kontrol edebilme imkanı elde eder. Bu da, bankaların ihtiyacı olan likiditenin sunulabilmesi amacıyla bankalara verilen kısa vadeli borçların ve fazla likiditenin alınabilmesi için yapılan borçlanmanın faiz oranlarına bizatihi karar verilebilmesine olanak sağlamaktadır.

Para arzının artırılması anlamına gelen genişletici para politikası genellikle resesyon sürecinde (ekonomik durgunluk) görülen işsizliğin olumsuz etkilerini kırmak için kullanılır. Yine para arzının azaltılması anlamına gelen daraltıcı para politikası ise enflasyon oranının düşürülmesinde etkili olmaktadır. Dolayısıyla TC Merkez Bankası, ekonomi piyasalarını kontrol etmek ve ihtiyaç halinde müdahalede bulunmak amacıyla politika faiz oranlarını kamuoyuyla paylaşmaktadır.