Vatandaşın birisi 5 litrelik ayçiçek yağını teraziye koymuş 4.600 gr gelmiş birisi bunu durdursun diye başlık atmış. Ortada bir hile var algısı yapılmış ve beğeni paylaşım coşmuş.
Litre ile kilogramın farklı olduğunu belirtmek gerek. 5 litre demek 5 kilogram olacak anlamına gelmez. Maddelerin özgül ağırlıkları belirler bunu. O şişenin içerisine 5 litre civa koyarsanız 50 kilogramdan fazla gelir.
Aşağıda ayçiçek yağının maddesel özellikleri var. Göreceğiniz gibi 1 metreküp ayçiçek yagi 918 kilogram geliyor. Kilogram bazında hesaplarsak 5 litre yağ 4,59 kilo eder .
Ayçiçeği yağı oda sıcaklığında sıvıdır. Rafine yağ berrak ve hafif sarı renkli hafif bir yağ kokusu ile.
Yağın kimyasal değerleri
Duman noktası (rafine) 232 ° C 450 ° F [ 4 ]
Duman noktası (rafine edilmemiş) 107 ° C 225 ° C [ 4 ]
Yoğunluk (25 ° C) 918,8 kg / m 3 [ 5 ]
Kırılma indeksi (25 ° C) ≈ 1,4646 [ 5 ]
Viskozite, 25 ° C, arıtılmamış: 0,04914 kg / (M * S) [ 6 ]
Ayçiçek yağı, yağ oranı %39-45 arasında değişen Helianthus annuus bitkisinin
tohumlardan elde edilen bir yağdır. Ayçiçek tohumunun bazı bileşenleri Tablo 1’de
verilmiştir.
Tablo 1. Ayçiçek tohumunun bazı bileşenleri (Yazıcıoğlu, Karaali 1983)
Kabuk % 26 – 35
İç % 65 – 74
Nem % 6 – 11
Yağ % 39 – 45
Dünya’da ayçiçeği ekimi yapılan başlıca ülkeler; Rusya, Ukrayna, Arjantin,
Macaristan, Fransa, İspanya, Hindistan ve Türkiye’dir. Ülkemizde toplam likit yağ
tüketiminin yaklaşık %75’ini ayçiçek yağı teşkil etmekte ve doymuş yağ asitleri
oranının yüksek olması nedeni ile de insan beslenmesinde önemi bulunmaktadır.
Sıvı olarak ve margarin hammaddesi katı yağ üretiminde yaygın kullanım alanı bulan
ayçiçek yağı açık sarı renkli, rafine edilerek kullanılabilen bir yağdır. Ayçiçek yağının
bazı karakteristik özellikleri Tablo 2’de görülmektedir.
Tablo 2. Ayçiçek yağının bazı karakteristik özellikleri (Swern 1982)
Analizler Değerler
Özgül ağırlık, 25°C 0.915 – 0.919
Kırılma indeksi, 25°C 1.472 – 1.474
İyot sayısı 125 – 136
Sabunlaşma sayısı 188 – 194
Sabunlaşmayan madde miktarı, % %1.5
Tablo 3’de de görüldüğü gibi, ayçiçek yağı %15 doymuş, %85 doymamış yağ asidi
içermekte, doymamış yağ asitlerinin %14-43’ünü oleik asit, %44-75’ini linoleik, en
fazla %0.7’sini de linolenik asit oluşturmaktadır.
Tablo 3. Ayçiçek yağının yağ asidi kompozisyonu (Swern 1982)
Analiz Değerler
Yağ asitleri (% ağırlık)
Palmitik 3 – 6
Stearik 1 – 3
Oleik 14 – 43
Linoleik 44 – 75
Linolenik < 0.7
Araşidik 0.6 – 4
Ayçiçek yağı; %0.025-0.031 hidrokarbonlar, %0.542-0.584 steroller, %0.008-0.044
vakslar olmak üzere sabunlaşmayan maddeleri içermektedir. Toplam tokoferol içeriği
ise yaklaşık 640 mg/kg yağ olup, tokoferollerin %96’sını α–tokoferol oluşturmaktadır.
Yağların önemli fiziksel özelliklerinden biri viskozitedir. Viskozite kısaca bir akışkanın
iç direnci nedeniyle akışa karşı koyması olarak tanımlanabilir. Genel olarak düşük
molekül ağırlıklı yağ asitlerini içeren yağların viskozitesi, doymamışlık derecesi aynı
olan yüksek molekül ağırlıklı yağ asitlerin içeren yağlardan daha düşüktür. Diğer
yandan, yüksek sıcaklığa uzun süre maruz kalan yağlarda polimerize ürünlerin
oluşması, yağın viskozitesini arttırmaktadır. Bir yağın doymamışlık derecesinin
artması da viskoziteyi düşürmektedir.
