Midye haram mı?

Midye, ıstakoz, kalamar gibi kabuklu veya balığa benzemeyen deniz canlıları haram  mıdır?

Bu konuyla alakalı çeşitli görüşler ortaya atılıyor. Kimi helaldir diyor kimi haramdır diyor. Aşağıda açıklayarak konuya netlik getirmeye çalışacağız.

Allah c.c. Maide suresi 96 ıncı ayette melaen şöyle buyuruyor.

“Sizin için de yolcular için de bir geçimlik olmak üzere deniz avı yapmak ve deniz ürünlerini yemek sizlere helâl kılındı. Kara avı ise ihramlı olduğunuz sürece size haram kılındı. Huzurunda toplanacağınız Allah’a karşı gelmekten sakının.” (Maide-96)

Ayet-i Kerime de belirtildiği üzere deniz ürünleri helaldir. “Deniz ürünleri” kavramının kapsamı nedir peki? Sürekli denizde yaşayan hayvanlar ile zaman zaman denizin dışına çıkıp karada da yaşayabilen hayvanların tamamı deniz ürünleri midir? Mezhep imamları bu konuda iki farklı kanıya varmışlar.

Şafi, Maliki, Hambeli mezhepleri denizde bulunan kabuklu kabuksuz bütün canlıların bu ayete dayanılarak helal olduğu yönünde kanıya varmışlardır. Ancak Hanefi fıkhında durum farklıdır. Denizin dışında da yaşayabilen, balık vasfında olmayan midye, ıstakoz veya kalamar gibi canlıların helal olmayacağı içtihatını yapmıştır. Aynı şekilde at eti ile ilgili de mezhep imamlarının farklı görüşleri bulunmaktadır. BKZ: At eti yenir mi?

Bu durumda Hanefi mezhebinde olan bir kişinin midye yemesi (tahrimen mekruh) caiz değildir. Ancak bazı hocalar ille de midye yemek isteyen biri varsa İmam Şafi fıkhına uyarak yiyebileceğini belirtmektedirler.

Hangi hayvanların haram olduğuyla ilgili ayeti kerime En’am suresinde şöyle belirtilmiştir.

De ki: “Bana vahyolunan Kur’an’da bir kimsenin yiyecekleri arasında leş, akıtılmış kan, domuz eti -ki o şüphesiz necistir- ya da Allah’tan başkası adına kesilmiş bir (murdar) hayvandan başka, haram kılınmış bir şey bulamıyorum. Fakat istismar etmeksizin ve zaruret ölçüsünü aşmaksızın kim bunlardan yeme zorunda kalırsa yiyebilir.” Şüphesiz Rabbin çok bağışlayandır, çok merhametlidir. (EN’AM-145)

Bir başka görüşe göre midye nin sağlık açsından zararları da değerlendirilerek yenmemesi gerektiği ön plana çıkarılmaktadır.

Allah c.c. buyuruyor ki; “Ey iman edenler, size rızık olarak verilenlerin temiz olanlarından yiyiniz.” (Tâhâ, 20/81).

Midyeler bilindiği gibi deniz suyunu süzerek, suyun içindeki planktonları ve her türden minik besin ve atıkların parçacıklarını almak suretiyle beslenmektedirler. Bu haliyle birçok araştırma makalesinde midyelerin özellikle kirletilen denizlerde avlanması durumunda sağlığa zararlı olacağı ve bu nedenle uzak durulması gerektiği söylenmektedir.

En çok gelen bir diğer konu ise kokoreçin helal olup olmadığı. Bu konudaki yazımıza da bakabilirsiniz: Kokoreç, Mumbar, İşkembe, Uykuluk haram mı?

İlgili haber:

Kalamar Helal mi?

Hangi kara hayvaninin yenip hengisinin yenmeyecegi ayetler ve hadisler isiginda belirtilirken denizde yaşayan hayvanlarin hangilerinin yenilmesinin helâl, hangilerinin haram olduğu ise mezheplere gore farkliliklar gostermektedir. Hanefi mezhebine göre kalamar helal değildir. Balık suretinde olmayan deniz hayvanlarını ve deniz haseratlarini etlerini yemek Hanefi meshebine gore haramdır. Buna göre, daima suda yaşayan ve barınan hayvanlardan her çeşit balıgi yemek helaldir. Ama diğer su hayvanları ki bunlar deniz haserati diye gecer, caiz değildir.Örnek: Midye, istakoz, istiridye ve yengeç gibi canlıların yenilmesi helâl değildir ve haram sayılırlar. Hanefî mezhebinde kalamarın haram saymasının nedeni bu çeşit hayvanlar hem görünüş, hem de yenen kısımları itibari ile hoş olmaması, çirkin sayılmasıdır. Şafii mezhebi de kurbağa, timsah ve yengeç gibi hem denizde, hem de karada yaşayabilen hayvanların etinin yenilmesini haram olarak kabul eder. Buna göre, midye, istiridye gibi deniz canlıları Hanbeli, Maliki ve Şafii mezheplerine göre yenebilirken, Hanefi mezhebine göre yenilmemektedir