Helal Platform Yaşam Kutsaldır
Türkiye’de kırmızı et üretiminin bu yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 23,6, Ocak-Eylül aylarını kapsayan 9 aylık dönemde de yüzde 11,2 azaldığına dikkat çeken Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, “Bu gidişe bir son vermek gerekir. Üreticilerimiz acil olarak desteklenmeli, ithalat söylemlerinden vazgeçilmelidir. Besi hayvanı ve yem maliyetini indirmeden ucuz et yemenin imkanı yok” dedi.
ürkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı kırmızı et üretim rakamlarına ilişkin değerlendirmelerde bulunan Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, kırmızı ette üretim düşüşünün sürdüğünü, acil önlemin şart olduğunu söyledi.
TZOB Başkanı Şemsi Bayraktar
Kırmızı et üretimindeki seyir
Yazılı bir açıklama yapan Bayraktar, ilk çeyrekte yüzde 2,3, ikinci çeyrekte yüzde 3,4 düşen kırmızı et üretiminin hem 2015 hem 2016 hem de 2017 yılında Kurban Bayramını içeren üçüncü çeyrekte yüzde 23,6 azalmayla 394 bin 665 tondan 301 bin 331 tona gerilediğini belirtti. Ocak-Eylül dönemine bakıldığında kırmızı et üretiminin geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11,2 düşüşle 902 bin 354 tondan 794 bin 417 tona indiğini vurgulayan Bayraktar, şunları kaydetti:
“Bu yıl 9 aylık döneminde kırmızı et üretimindeki azalma 107 bin 937 tonu buldu. 2016 yılında 1 milyon 173 bin 42 ton olan kırmızı et üretimi, Eylül itibarıyla son bir yıllık dönemde 1 milyon 65 bin 105 tona geriledi.
Sığır eti üretiminde düşüş
Kırmızı etteki üretim düşüşünde tek neden sığır eti üretimindeki düşüş olarak görünüyor. Koyun eti üretimi 9 aylık dönemde yüzde 10,2, keçi eti üretimi yüzde 14, manda eti üretimi yüzde 330 arttı. Eylül itibarıyla son bir yıllık dönemde, koyun eti üretimi 89 bin 314, keçi eti üretimi 34 bin 498, manda eti üretimi 1.295 tonu buldu.
Buna karşın sığır eti üretiminde önemli miktarda düşüş görüldü. Birinci çeyrekte üretimde çok az artış olurken, ikinci çeyrekte yüzde 5,6, üçüncü çeyrekte yüzde 29,4 azalma yaşandı. Türkiye, birinci çeyrekte 207 bin 779 ton, ikinci çeyrekte 229 bin 227, üçüncü çeyrekte 253 bin 994 ton sığır eti üretti. Özellikle üçüncü çeyrekte sığır eti üretimindeki 105 bin 733 tonluk gerileme, toplam kırmızı et üretiminde de önemli düşüşe neden oldu. Ocak-Eylül döneminde sığır eti üretimi yüzde 14,7 azaldı ve 810 bin 196 tondan 691 bin tona, Eylül itibarıyla son bir yıllık dönemde ise 939 bin 999 tona geriledi. Bu rakam, 2016 yılında 1 milyon 59 bin 195 ton düzeyindeydi.”
Ucuz et yemenin yolu…
Sığır eti üretimindeki düşüşün önemli olduğunu, bu gidişe bir son vermek gerektiğine dikkati çeken Bayraktar, şu bilgileri verdi:
“Acil önlem şarttır. Üreticilerimiz acil olarak desteklenmelidir. Bizce en iyi önlem de besiye alınan sığıra 1000 lira destek vermektir. Bu destek, ahırları yeniden dolduracak, kırmızı et üretimini artıracaktır. En kısa zamanda harekete geçilmezse, 2010-2016 döneminde 5 milyarı aşan miktarda döviz ödediğimiz damızlık, besilik, kasaplık ve et ithalatımız çok daha yüksek rakamlara ulaşır.
Et maliyetinin yaklaşık yüzde 60-70’inin besi hayvanı, yüzde 20-30’u ise yemdir. Besi hayvanı ve yem maliyetini indirmeden ucuz et yemenin imkanı yok.
“İthalat söylemlerinden vazgeçilmeli”
Üreticimiz, karkas etin kilogramını 27 lira 57 kuruşa mal ediyor, ortalama 25 lira 69 kuruşa satıyor. Bazı yerlerde satış fiyatı 23 liraya kadar iniyor. Ortalamaya baktığımızda bile üreticimizin karkasta kilogram başına zararı 1 lira 88 kuruşu buluyor. Hayvan başına zarar da 495 lira 93 kuruşa ulaşıyor. Bu zarar karşılanır, besicimize de hayvan başına 500 lira kar elde etme imkanı tanınırsa ahırlar dolar.
Üreticimiz tedirgin, pazarlarda yaprak kımıldamıyor. Ahırları doldurma konusunda kararsız. Üreticiye, önünü görebileceği bir piyasa fiyatı oluşturmak, ithalat söylemlerinden vazgeçmek gerekir.”
Çiğ süt fiyatları
TZOB Başkanı Bayraktar, sanayiye aktarılan inek sütü miktarının da Eylül ayında yükselmesine rağmen, Ocak-Eylül döneminde yüzde 3,3 azalmayla 7 milyon 27 bin 740 tondan 6 milyon 792 bin 579 tona gerilediğini hatırlattı. Bayraktar, “9 ayda 57 bin 161 tonluk bir gerileme var. Süt sektörü, kırmızı et açısından çok önemlidir. Çünkü, besiye alınan materyal oradan geliyor. Sütte istikrar sağlanamazsa, kırmızı et istikrar sağlanamaz, sürdürülebilir üretim söz konusu olamaz. Bundan dolayı süt/yem paritesi uzmanların söylediği gibi 1,5 olmalı ve üreticinin halen eline geçen ortalama çiğ süt fiyatı 1 lira 24 kuruştan 1 lira 62 kuruşa çıkarılmalıdır” dedi.
