Cuma hutbesi sırasında nasıl oturmak gerekir? İmam hutbe okurken konuşmak, duaya amin demek, salavat getirmek doğru mudur? Hükmü nedir?
Cuma hutbesinin sünnetleri şunlardır:
1. Hutbeyi ayakta okumak gereklidir. Oturarak veya yaslanarak okumak caiz ise de, sünnete aykırıdır.
2. Hocanın, minbere çıktığında yüzü cemaate dönük olmalıdır.
3. Hocanın huzurunda ezan okunması gerekmektedir.
4. Hoca birinci hutbeye hamd ile başlamalıdır.
5. Hutbeyi sesli okumak sünnettir.
6. Şehadet getirmek ve Peygambere salâvatta bulunmak.
7. Müslümanlara dünya ve âhiretlerine faydalı nasihatta bulunmak.
8. Eûzü-besmele çekip bir âyet okumak. Okuyuş ya uzun bir âyet veya üç kısa âyet olmalıdır.
9. Hutbeyi ikiye ayırarak iki hutbe arasında bir müddet oturmak. Üç âyet okuyacak kadar oturmalıdır.
10. İkinci hutbeye de birinci hutbe gibi hamd ve salâvatla başlamak.
11. İkinci hutbede mü`minlere dua etmek.
12. Her iki hutbeyi de uzatmayarak mümkün olduğu kadar kısa kesmek. Uzun okumak mekruhtur.
Hutbe sırasında nasıl davranmalı?
Hutbe namazın bir parçası olarak görülmektedir. Namazdayken nasıl duruyorsak öyle durmalıyız hutbe esnasında. Namazdayken bir duruma nasıl ki namazda etrafımızdaki durumlara tepki vermiyorsak hutbe esnasında da öyle olmalıdır. Mesela biri hapşurduğunda namazdayken yerhamukAllah demiyorsak, bu hutbe esnasında da böyledir.
Hutbe sırasında salavat getirmek doğru mu?
Hutbe okunurken Peygamber Efendimize (asm) salavat getirmek ve yapılan duaya amin demek de mekruhtur. Eğer salavat getirmek ve amin demek gerekiyorsa bu kalben okunur. Dil ile telaffuz edilmez. (cemaat için)
Hutbe sırasında nasıl davranmalı?
Hutbe esnasında da namazdaki gibi dış dünya ile interaktif bir iletişim içerisine giremeyiz. Hutbe sırasında yapılan Türkçe dua önceleri yapılıyordu ama sonradan Diyanet tarafından kaldırıldı. Zira hutbe sırasında duaya amin dememek gerekmektedir. Hutbeyi zedeleyen bir durumdur.
Hutbe esnasında kmonuşmak doğru mu?
Ebû Hureyre, Peygamberimizin (asm) şöyle dediğini haber vermiştir:
“İmam hutbe okurken, sen (yanıbaşında konuşan) arkadaşına: “Sus!” desen boş laf etmiş olursun.” (Buhârî, Cuma 36, Müslim, Cuma 11)
Hutbe sırasında konuşana sus demek?
Konuşan bir kimseye sus diyen kimse de aynı hatayı işlemiş olur. Bununla birlikte hutbe sırasında telefonla ilgilenenler bile görülebilmektedir. Bu çok yanlıştır. Nasıl ki namazda telefonla oynayamıyorsak hutbe sırasında da böyle şeyler yapmamamız lazımdır.
Hutbe sırasında oturuş nasıl olmalıdır?
Hutbeyi namaz kılar gibi dinlemek gereklidir. Oturuş konusunda biraz esnek olunabilir. Mazereti olan insan ayaklarını uzatabilir. Fıkhi açıdan hutbenin kısa olması gerekmektedir. Ancak bazı yerlerde hutbeyi imam uzatmaktadır. Bu durumda bağdaş kurulabilir ama çok sere serpe oturmamak daha derli toplu olmak gerekir. Örneğin Kabe’de Cuma namazında hutbeyi 50dk bile uzatabiliyorlar bu durumda biraz daha rahat oturulabilir.
“Bir kişi güzelce abdest alır, cuma namazına gider, hutbeyi ses çıkarmadan dinlerse, iki cuma arasındaki ve fazla olarak üç günlük daha günahları bağışlanır. Kim hutbe okunurken çakıl taşlarıyla oynarsa, abesle iştiğal etmiş olur.”
Müslim, Cuma 27. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Salât 203; Tirmizî, Cuma 5; İbni Mâce, İkâme 62, 81
Bu hadis-i şeriften anlayacağımız kadarıyla hutbe esnasında beklide halının desenleri ile bile oynamamak gerekir.
Hutbe esnasında namaz kılınır mı?
Hanefi mezhebine göre hutbe esnasında namaz kılmak da doğru değildir. Hatip minbere çıkmışsa namaz kılmamak gerekir. Hutbe Müslümanlar için Cuma vaktinde verilen önemli mesajdır dinlemek gerekir. Günümüzde belki merkezi yönetimden hazırlanması biraz kalıplaşmış şekilde olarak daha sabit olmaktadır. Buna karşın Diyanetten beklentimiz biraz daha imamları serbest bırakmalı hutbeyi hatibin ciddiye alarak belki bulunduğu bölgeye göre bekli bulunduğu mahallenin gereklerine göre cemaati daha ilgilendiren daha hedefe ulaşan hutbeler anlatmak gereklidir.
Hatibin güzel altımla hutbeyi okuması cemaatin dinlemesini sağlaması hutbe sırasında cemaatin amin demesine neden olacak dualar etmemelidir. Hanefi mezhebine göre buna engel olmamak gereklidir.
Cuma hutbesi okunurken imamı dinlemek farzdır. Hutbesiz Cuma olmaz.
