Her insanın hayatını devam ettirmesi için gerekli olan en önemli ihtiyaç beslenmedir. Özellikle 1900’lü yıllardan sonra İnsanların beslenme alışkanlıklarının büyük oranda değiştiğini söyleyebiliriz. Gelişen teknoloji ile birlikte Gıda sektörü de değişime uğramış, metropol hayatı yaşayan insanlar için zaman açısından hem pratik olması hem de kolay ulaşılabilir olması nedeni ile hazır paketli ürünlere rağbet artmıştır. Biz Bu yazımızda sizlere Gıda Katkı Maddeleri Zararları Nelerdir? kısaca bahsedeceğiz..
Gıda Katkı Maddeleri
Gıdaların görünüş ve lezzet açısından istenilen arzu edilen duruma getirmek, raf ömrünü uzatmak ve gıda çeşitliliğini arttırmak gibi çeşitli nedenlerle kullanılmaktadır. Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği Gıda Katkı Maddeleri’ ni “gıdanın üretilmesi, tasnifi, işlenmesi, hazırlanması, ambalajlanması, taşınması, depolanması sırasında gıda maddesinin tat, koku, görünüş, yapı ve diğer niteliklerini korumak, düzeltmek veya istenmeyen değişikliklere engel olmak ve düzeltmek amacıyla kullanılan maddelerdir” şeklinde tanımlanmaktadır.
Geçmiş tarihi incelediğimizde ilk olarak kimyasal katkı madde kullanımının odun tütsüsü ve tuz yöntemleri ile yapıldığını görüyoruz. Gıda boyalarının ilk kullanımı ise M.Ö 3500 yıllarında eski Mısır’a kadar dayandığı bilinmektedir.
Gıda Katkı Maddeleri kullanım amaçlarına göre dört gruba ayrılır;
- Kaliteyi koruyarak raf ömrünü uzatanlar,
- Yapıyı ve hazırlama, pişme özelliğini geliştirenler,
- Aromayı ve rengi geliştiriciler,
- Besin değerini koruyucu, geliştiriciler.
Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliğine göre Belirli ve farklı amaçlarla kullanılan 300 çeşit gıda katkı maddesi bulunmaktadır. Bu katkı maddelerinin kullanıldığı paket üzerinde işlevi ile birlikte adının veya kodunun yazması zorunludur. Her gıda katkı maddesinin uluslar arasında kabul edilen bir numarası vardır. Bu numaraları bilmek, Bir ürünü alırken Kodunu taratmak, ürünü almadan ve tüketmeden önce katkı maddeleri ve kullanım amaçlarını sorgulamak sağlığımız açısından büyük önem taşımaktadır.
Gıda Katkı Maddelerinde “E ” numarası sınıflandırması;
- Renklendiriciler E100-180
- Koruyucular E200-297
- Antioksidanlar E300-321
- Emülsifıyer ve Stabilizatörler E322-500
- Asit-baz sağlayıcılar E500-578
- Tatlandırıcılar, koku verenler E620-637
- Geniş amaçlı GKM E900-927
Gıda Katkı Maddelerinin Sağlık üzerindeki Etkisi
Çoğu gıda katkı maddesinin olumsuz etkileri gözlemlenmiştir. Katkı maddelerine duyarlı ve hassas olan kişiler hemen reaksiyon gösterebilirler. Avrupa’da nüfusun %0.03-0.1’inin katkı maddelerine karşı duyarlı olduğu tespit edilmiştir. Gıdada katkı maddesi olarak kullanılan bazı renklendiriciler Astım veya migrene yol açabiliyor. Aroma veren Katkı maddeleri ise baş dönmesi ve çarpıntı yapabilirler. Ayrıca kullanılan katkı maddeleri besinin değerini kaybettirebilir. Kullanılan katkı maddeleri ürünün raf ömrüne dikkat edilmediği takdirde zehirlenme riski taşıyabilir.
Özetleyecek olursak Günümüz şartlarında Paketli ve işlenmiş katkı maddeli gıdalardan tamamen soyutlanmamız mümkün olmayabilir. Ancak kullanımı en aza indirerek ve daha çok ev yapımı ürünler tüketerek sağlımızı korumak mümkün.
