Her insanın belli başlı hakları vardır. Tüketici hakları genel olarak 9 temel hak olarak ele alınır. Evrensel yasa maddesine göre dokuz adet tüketici hakkı oluşturulmuştur. 1985 yılından itibaren bu şekilde ele alınmakta ve uygulanmaktadır. Bireyler başka insanların haklarını kısıtlamadığı taktirde kendi hür ve iradelerini diledikleri şekilde yaşamaktadır. Kendi haklarını istedikleri şekilde yerine getirebilme özgürlüklerine sahiptirler.
Tüketici Hakları
Tüketici haklarının başında eğitim gelir. Türkiye Cumhuriyetinde yaşayan her vatandaş eğitim alma ve eğitimle yaşama hakkına sahiptir. Hatta yakın tarihlerde çıkan kanunlar nezdinde eğitim belli yıllar konusunda zorunlu hale getirilmiştir. Buda eğitim düzeyini arttırmak için ortaya konulan durumlardandır. Bu nedenle her bireyin eğitim alma hakkı doğuştan oluşur. Bu hak kısıtlanamaz ve ortadan kaldırılamaz.
Seçme Ve Seçilme
Tüketici haklarının büyük önem taşıyan kısımlarından biride seçme ve seçilme hakkıdır. Bireyler seçim zamanlarında bu haklarını kullanırlar. Mahkûm veya hukuki cezaya çarptırılmış bireyler dahi bu haklardan mahrum kalamaz. Hastanede olan yada hapishane ortamında olan bireylerde çeşitli şekillerde seçme haklarını kullanırlar. Bununla birlikte gurbette yaşayan vatandaşlarda diledikleri şekilde gereken şartları yerine getirdikleri taktirde bu haklarını kullanabilirler. Ülkeye giriş yasağı gibi sıkıntılı durumlar barınmayan her vatandaş bu haklardan faydalanır. Ayrıca seçilme hakkı da vatandaşların sahip olduğu temel haklardan biridir. Bireyler dilediği şekilde seçilmek için gerekli şartları yerine getirerek bu haklarını kullanabilirler. Fakat istisnai durumlar bu hakkı ortadan kaldırabilir. Bu nedenle hak talep edilirken şartlar ve kurallar önden araştırılmalıdır.
Temel İhtiyaçlar
Tüketici haklarının en başında gelen haklardan biride temel ihtiyaçların karşılanması hakkıdır. Bu temel hak en geniş ve temel hak olarak karşımıza çıkar. Bir birey dünyaya geldiğinden itibaren temel ihtiyaçları olur. Barınma ve kalacak yer edinme hakkı bunlardan biridir. Bireyler barınarak kalacak yer temin etme haklarına sahiptirler. Yine bununla beraber aydınlanma hakkı bu kapsama dahildir. Kişiler aydınlanma ışık ve elektrik tarzı kullanımlarını bu hak üzerinden idare ettirirler. Ayrıca global dünya düzeninde haberleşme önemli bir konumdadır. Haberleşme sayesinde bireyler iletişim kurarlar ve özlem gibi duygularını arkaplana atarlar. Haberleşme de temel ihtiyaçların karşılanması haklarına girer. Su bulma ve kullanma konusu da temel ihtiyaçlar arasında yer aldığı üzere kapsam dahilindedir. Bununla birlikte her tüketici bir yerden bir yere gidebilme özgürlüğüne sahip olacağı için ulaşım haklarına sahip olurlar. Bu haklar istisnai durumlar haricinde kısıtlanamaz. Her birey bu hakları talep etmekte ve yerine getirmekte özgürdür. Fakat bir çok insan ne yazık ki bu tarz hakları olduğunu dahi bilmemekte ve araştırmamaktadır. Toplumumuzun bu konuda bilinçlendirilme ihtiyacı vardır.
Tüketici Hakları Bilgi Edinme
Dokuz temel haktan bir tanesi de bilgi edinebilme hakkıdır. Bu hak tüketicilerin belirli hizmetler veya ürün tedarikleri sırasında bilgi alabilme hakkını kapsam. Dileyen tüketiciler mal ve hizmet konusunda yalan beyan veren yerleri şikayet edebilir ve üzerine düşebilir. Ancak buda ülkemizde maalesef az bilinen haklardandır. Bir çok insan çeşitli dolandırıcılık vakalarıyla karşılaşmakta ve işin başında bu hakkını kullanmamaktadır. Çekinme veya korku gibi etkenler de bu durumu tetikler. Bu konuda da ülkemizde gerekli eğitici bilgilendirmeler yapılmalıdır. Tüketici yanlış veya zararlı ürün bilgileri veya hileli ambalaj gibi durumlar konusunda bu hakkını kullanmak isterler. Bu sayede doğacak mal ve kazanç problemleri ortadan kalkar. Ancak yukarıda belirtilen bir çok sebepten ötürü insanlar bu haklarını korumaya çekinirler. Kendi başına bir bela veya hukuksal bir negatiflik doğar mı endişe ile bu haklarını arkaplana atarlar. Halbuki temel haklar arasında yer alır ve şikayet edilirse zararlar ortadan kalkacaktır.
