Pamuk tohumlarına çiğit denir. Pamuk tohumlarının bin dane ağırlığı 80-120 g, şekli armut gibidir. Tohumdaki kuru maddenin kimyasal olarak ağırlığının % 20’si yağ, % 24’ü protein, % 12’si ham selüloz, % 5’i mineral madde ve geri kalan % 39’u karbonhidratlardır. Pamuk tohumlarında % 10-12 nem bulunur. Çiğit üzerinde iki türlü tüy vardır. Uzunluğu 3-4 mm olan kısa liflere “hav, linter,” uzunluğu 13-60 mm arasında olanlara da lif veya lint denir. Hav ve lifler tohum kabuğunun en üst kısmında bulunan epidermis hücrelerinin dışa doğru uzaması ve zamanla bu hücrelerin içine selüloz birikmesi ile oluşur. Bir tohum üzerinde 10-15 bin adet lif bulunur. Pamuk tohumlarının boyu 4-14, kalınlığı 3-6 mm’dir. Pamuk meyvelerine koza denir. Kozalar, yumurtalıktaki bölme sayısına eşit göze veya çenete sahiptir. Kozalardaki bölme sayısı türlere göre 3-5 arasında de
Pamuk liflerinin özellikleri
Pamuk liflerinin uzunlukları kalınlıklarının en az yüz katıdır. Lif kalınlığı tür ve çeşide göre farklı olmakla beraber 12 ile 38 (25) µm arasında değişir. Liflerin ortasındaki mikroskobik boşluğa lümen denir. Lif inceliği, liflerin enine boyutunu gösteren veya liflerin hava akımına karşı göstermiş olduğu direnci ifade eden bir terimdir. Lif inceliği, lif hücrelerinin eni (genişlik), hücre duvarı kalınlığı ve lümen çapı gibi yapısal özelliklerden etkilenir.