Bilindiği üzere Haziran ayı sonunda Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan ve ABD Başkanı Joe Biden Madrid’de düzenlenen NATO Liderler Toplantısı’nda bir araya gelmişti. Burada görüşülen esas konu İsveç ve Finlandiya’nın üyelik durumuydu. Diğer yandan, ABD’nin Türkiye’ye savaş uçağı satışı da istişare edilen diğer konular arasındaydı. Toplantı sonrası ise Biden, Türkiye’ye F-16 satışı ‘na sıcak baktığını açıkladı. Öyle ki ABD’ye dönünce senato ile bizzat görüşeceğini de sözlerine ekledi. Toplantı kapanıp Biden ülkesine döndükten sonra ise bilahare ABD senatosu toplanarak F-16’lar konusunda bir karara vardı.
ABD’den F-16 Satışı İçin Türkiye’ye İki Şart
ABD’li politikacıların sunduğu kanun değişikliği teklifine göre, Temsilciler Meclisi komitesinde kabul F-16 satışı edildi. Öneriye göre ABD yönetimi, Türkiye’ye F-16 satışı yapacak; ancak bunun Türkiye’nin öncelikli olarak iki koşulu yerine getirmesi gerektiğinin altı çizildi.
Bu değişiklik önerisinde, ‘ABD Başkanı Biden’ın Türkiye’ye F-16 satışının ABD’nin ulusal çıkarlarına uygun olduğunu onaylaması’ ve ‘F-16’ların Türkiye tarafından Yunanistan toprakları üzerindeki uçuşlarda kullanılmaması için anlaşılır somut adımlar atılması’ koşulları bulunuyor.
ABD’nin Türkiye’ye F-16 satışı, ABD gündemini hayli sarstığını ortaya koyuyor. Türkiye’nin geçtiğimiz ay Finlandiya ile İsveç’in NATO üyeliğine itirazlarından vazgeçmesinin akabinde ABD Başkanı Biden, Türkiye’ye F-16 satılmasını desteklediğini belirtmiş ve ‘Bildiğiniz üzere Aralık ayında Türkiye’ye F-16 satmamız gerektiğini söylemiştim ve bu jetleri modernize etmeliyiz. Bunun tersi çıkarlarımıza uygun düşmez” demişti.
Biden’ın bu açıklamaları Ankara’da memnuniyetle karşılanırken Atina’da tepkiye yol açmış, Yunan lobisine bağlı ABD’li siyasetçiler de olası bir F-16 satışını engellemek için harekete geçmişti.
Yunan Kathimerini gazetesi, ABD’deki Yunan lobisinden siyasetçiler Chris Pappas, Dina Titus, Carolyn Maloney, Charlie Crist ve John Sarbanes imzasıyla yayınlanan Ulusal Güvenlik Yetki Yasası’na yönelik değişiklik teklifinin oya sunulduğunu duyurdu. Temsilciler Meclisi Kurallar Komitesi, oylamada Türkiye‘ye F-16 satışının belirli şartlara bağlanmasını öngören kanundaki değişiklik talebini kabul etti.
Bir diğer kritik nokta ise, değişiklik önerisine göre, Biden satışın ABD’nin ulusal güvenliği açısından ciddi şekilde önemli olduğunu delilleri ile birlikte sunarsa ve F-16’ların diğer bir NATO ülkesine karşı kullanılmaması için tedbirler alınırsa bu şartlar tamamen geçersiz olacaktır. Kanun değişikliği teklifinin Temsilciler Meclisi genel kurulunda da kısa zaman içerisinde görüşüleceği tahmin ediliyor.