E910 L-Cysteine, E920 L-Cysteine hydrochloride, E921 L-Cysteine hydrochloride monohydrate isimleriyle ve e kodlu numaraları ile bilinen sistain, bir amino asittir. Amino asitler genellikle proteinlerde bulunur.
Nasıl elde edilir, nerelerde kullanılır, zararları faydaları ve helal olup olmadığı konularını tek tek ele alalım. Ayrıca sistein katkı maddesini dünyanın en tehlikeli katkı maddesi yapan ayrıntının ne olduğunu da izah etmeye çalışacağız.
Sayfa İçeriği
Sistein hangi yiyeceklerde doğal olarak bulunur?
Vücudumuzun normal fizyolojik koşullar altında sistein sentezini edebileceği belirtilmiştir. Günlük hayatta tükettiğimiz birçok gıdada doğal olarak bulunur. L-Sistein, buğday, brokoli, yumurta, tavuk, ördek, kuşkonmaz, sarımsak, soğan, keçi boynuzu, sığır eti, yoğurt, peynir, yulaf hatta kırmızı biber, gibi birçok gıdanın içerisinde çeşitli miktarlarda yer almaktadır. Bu yüksek proteinli gıdaların günlük tüketimi vücudumuz için yeterli miktarda sisteini sağlayacaktır.
Sistein nasıl ve nerelerden elde edilir?
Dünyanın çeşitli ülkelerinde sistein üretimi yapılmaktadır. Özellikle domuzun tüketildiği ülkelerde domuz kılından üretimi yaygın olmakla birlikte sistein Çin’de insan kılından da elde edilmektedir. Sistein maddesini en tehlikeli katkı maddeleri sınıfına sokan da budur. İnsan saçından elde edilen bir maddenin insanlara yedirilmesi hem dinimize hem de insan fıtratına aykırıdır. Bu konuyla alakalı Rusya’da yayaınlanan bir belgeselde Çin’deki bir saç toplayıcısının berberlerden topladığı saç kıllarını sistein üreten fabrikaya sattığı ve insan saçından üretilen sistein katkı maddesinin sofralarımıza nasıl geldiği işlenmiştir.
Sistein Video:
https://www.youtube.com/watch?v=nlA6F4tc7MI&feature=youtu.be
Sistein nerelerde kullanılır?
Sistein ayrıca gıda, ilaç ve kişisel bakım sanayiindeki uygulamalar için kullanılmaktadır. Gıda kullanımında paketleme etiketinde, L-Sistein kodu E910, E920 ve E921 olarak belirtilir.
Gıda sanayilerinde, büyük uygulamalardan biri vejetaryen gıdalarda et lezzeti vermek için. L-Sistein, aynı zamanda, bir hamur geliştirici – un işlem maddesi, özellikle fırınlarda bir işlem yardımcısı olarak kullanılır. Hamuru yumuşatmak ve böylece daha esnek ve genişletilebilir hamur geliştirmeye, işleme süresini azaltmaya yardımcı olur. Ancak, L-Sistein nadiren gıda ambalaj etiketleri üzerinde bir madde olarak görünür.
Gıdalarda neden kullanılır?
Un hamurunun karışma zamanını kısaltmak için,
Yayıldıktan sonra pizza ve hamur tabakasının büzülmesini (kendini çekmesini) durdurmak için, hamurun şeklini muhafaza etmesini sağlamak için,
Çeşitli pastacılık işlem kademeleri arasında hamurun hareketine yardımcı olmak için,
Baklava yufkasının işlenmesi (rahat ve ince açılması) sırasında sağladığı kolaylık nedeniyle,
Sistain, ay çöreği, rulolar, bazı kekler, pide ve ekmekler, kraker ve tost gibi çeşitli fırın ürünlerinde kullanılmaktadır.
Bebek sütlerinde besleyici olarak, bazı diyet yiyeceklerinde katkı maddesi olarak, öksürük ilaçlarında balgam söktürücü olarak kullanılmaktadır.
Sistein ilaçlarda neden kullanılır?
NAC, Tylenol gibi ilaçlarda bulunan asetaminofenin doz aşımı olan insanlarda karaciğer tahribatını önlemek veya azaltmak için intravenöz olarak kullanılabilir. Gluthione karaciğer detoksifikasyona yardımcı olur ve kurşun, cıva ve kadmiyum gibi metalleri bağlayabilir. Bu amino asit aynı zamanda akciğerlerdeki mukusta bulunan proteinleri parçalayabildiği için Bronşit ve diğer solunum komplikasyonlarını tedavi etmek için yararlı olabildiği söylense de sunulan kanıtlar tutarsızdır.
Sistein Helal mi?
Sistein hakkında helal olduğuna dair birçok açıklama duyabilirsiniz. Sorunun esas kaynağı sisteinin üretildiği hammaddedir. İslami örgütler ve Helal sertifikasyon kurumları Şeriata göre“İslam, insan vücudunun herhangi bir kısmının gıda olarak kullanılmasına izin vermediğinden, insan saçından yapılmış sistainin Helal olmayan olarak sınıflandırmak gerektiğini belirtiyorlar.
Sisteinin diğer ham madde kökenlerinden olan tavuk veya ördek olması halinde de, bu hayvanların mutlaka Helal kesilmiş olması gerektiği belirtilmektedir. Mariam Abdul Latiff İslam Kalkınma
Çin insan saçından ve domuz kılından hidroliz yoluyla sistein üreten en büyük üreticidir. Japonya ve Almanya sistein için diğer iki büyük üretici ülkedir, diğer taraftan bu ülkeler aynı zamanda, insan ve hayvan kökenli olmayan hammadde kullanan ülkelerdir. Belirtilmesi gereken önemli bir nokta ki, sistein üretimi için alternatif kaynaklar vardır. Bir alman şirketi, örneğin bir mikrobiyal fermantasyon ile sadece bitkisel kaynaklı hammaddelerden sistein üretmektedir. Aynı şekilde Japonya ve Endonezya işbirliğinde kimyasal bitki kökenli sistain üretildiği bildirilmektedir.
Bu nedenle, tavuk ve ördek tüyünden üretilecek sisteinin de, helal şartları taşıyan kesim kurallarıyla üretilen tavuk ve ördeklerden elde edilmesi halinde Helal olarak kabul edilebilir.
Sistein eksikliği
Sistein eksikliği serbest radikallerle savaşma yeteneğini azaltabilir ve bağışıklık sisteminin zarar görmesine neden olabilir. Oldukça nadir olsa da, metionin, vitamin B6 ve B12, folik asit, s-adenozil metionin ve sisteini yetersiz miktarlarda tüketen vejetaryenlerde bu amino asitin eksikliği olabilir.