Ülkemizin ağız tatlarından biri olan mangalda kızartma yöntemi tat olarak ne kadar güzel olsa da sağlık açısından pek de iç açıcı bir durum ortada olmadığı gözükmektedir.Peki bu durum nereden kaynaklanıyor diye soracak olursak yüksek sıcaklık ve sonucundan meydana gelen heterosiklik aromatik amin oluşumudur.
Heterosiklik Aromatik Amin (HAA) Nedir?
Besin değeri olarak yüksek protein ve yağ içeren gıdalar( Et,tavuk,balık) ateşle yakın veya direk teması sonucunda ortaya kanserojenik maddeler ortaya çıkmaktadır.Kızartılmış sıvı yağlarda da aynı durum söz konusudur.
Mangal esnasında HAA lar ateşin direk et üzerine gelmesiyle birlikte protein ve yağların yanması sonucu ortaya çıkmaktadır. Aynı zamanda etteki yağın mangal esnasında kömür üstüne dökülmesi sonucu yağ yanar ve HAA lar duman yoluyla tekrar gıdaya yapışmaktadır. Bu gıdayı tükettiğimiz zaman kanserojenik madde vücudumuza girmektedir.
Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar sonucu HAA’ların kansere sebep olduğu kanıtlanmış durumdadır.Vücutta uzun süre biriken bu maddeler tümörede sebep olabilmektedir.
HAA ların maddeler halinde zararları:
*Bu kansorojenik madde hücre yapısını bozarak bir çok kansere neden olmaktadır.
*Esansiyel aminoasitleri tahrip etmektedir.
*Gıdayı sinidirilmeliğini azaltmakta oboziteye etki etmektedir.
*Hücre dışı matrislerinin çapraz bağlanmasına.
*Bağışıklık sisteminin zayıflamasına
*Hücrede düzenleyici molekül bağlarını bozma
gibi birçok zararlı etkileri mevcuttur.Bu zararlı etkilerin sonucu cilt,meme,deri kanseri gibi olumsuz sorunlara neden olmaktadır.
Peki bu durumda ne yapmamız gerekiyor,mangal tüketmeyecekmiyiz?
HAA ların zararından korunmak için yapmamız gerekenler:
*Eti mangala koymadan önce mikrodalga fırınında birazcık pişirmeliyiz.
*Mangal esnasında et dışında oluşan siyah kısmı yemeden atmalıyız.
*Mümkün olduğunca gıdaları kızartmak veya mangal yerine haşlayarak tüketmeliyiz.
*Kaliteli kömür kullanarak yağ yanma oranını en aza indirmeliyiz.
*Eti mümkün olduğunca yağsız kısımlarını kullanmalıyız.