Sağlıklı Kahvaltı

Ülkelere Göre Kahvaltı Kültürü

Ülkemizde kahvaltı kültürü bir hayli yaygındır. Bunun nedeni ise kahvaltı öğününün günün en önemli yemeği olarak kabul edilmesidir. Dünya üzerinde bir çok ülke de kahvaltıya çok fazla önem verilmez iken ülkemizde bu durum farklı şekildedir. Bu sebeple dünya üzerindeki ülkelere nazaran çeşitlilik fazladır. Her ülkenin kahvaltı adetleri, gelenekleri ve tarzları farklıdır. Ülkemizde kahvaltı da binlerce yenilecek ürün bulunur. Hatta bu alanda yabancı turistler tarafından övgü ve alaka ön plandadır. Örneğin Akdeniz ülkelerinde kahvaltı daha basit görülmektedir. İtalya içerisindeki bireyler genellikle sabahları kahve ve tatlı ile geçirirler. Kruvasan veya çörek eşliğinde kahvaltı sağlanır.

Kahvaltı köken olarak kahve altı kelimelerinin entegrasyonu sayesinde oluşur. Kahvenin altı kültürü olarak bilinir. Bu nedenle İtalya ve bir çok ülkede kahvaltı öğünü kahve ile birlikte tüketilir. Yanında tatlı atıştırma ürünleri ile takviye yapılır. Amerika da buna benzerlikler gösteren durumlar görülür. Örneğin sabahları konfleks adı verilen süt ile karıştırılan ürün tüketilir. Bunun haricinde donut denilen yuvarlak içi boş tatlılar da tüketilir. Yanında kahve de aranan lezzetler arasında yer alır. Bazı Amerikalılar kahvaltıda fastfood tüketimi de gerçekleştirir. Yine bununla birlikte et ve tok tutan ürünler tüketen bireylerde vardır. İskandinav ülkelerinde de genellikle basit gıdalar tercih edilir.

Afrika ülkeleri ve güney amerika  ülkelerinde kahvaltı öğününde farklı besinler tüketilir. Bu ülkeler iklim olarak turunçgil çeşitlerine sahip oldukları için muz ve muzlu ürünler önplanda olur. Bir çok yemeğe muz, pirinç gibi gıdalar karıştırılarak tüketilir. Farklı tatları ve aromaları karıştırarak tüketirler. Ülkemize lezzet ve tat olarak uzak bir lokasyonda yer almaktadır.

Ülkemizde kahvaltı en yaygın ve önemli öğün olarak görüldüğü üzere çeşit fazladır. Meşhur olan kahvaltı çeşitleri genellikle serpme ve köy kahvaltılarıdır. Ayrıca ülkemizin şehirleri arasında yer alan Van, kahvaltı bakımından meşhur illerimizdendir. Hatta bir çok metropol şehirlerinde Van kahvaltı mekanları bulunur. Türkiye içerisinde her çeşit besin kahvaltı olarak tüketilir.

Ülkemizde Sağlıklı Kahvaltı

Türkiye’de en kahvaltıda en fazla tüketilen gıdaların başında yumurta ve çeşitleri gelir. Menemen yaygın tüketilen ürünlerin başında gelir. Ayrıca sucuklu yumurta, sosisli yumurta, haşlanmış yumurta ve rafadan yumurta yaygın tüketilir. Yine omlet çeşitleri de kullanılmaktadır. Ayrıca yumurtalı ekmek gibi Fransızlara özgü olan gıda çeşidi de yaygındır. Kıymalı ve pastırmalı yumurta çeşitleri de yaygın olarak tüketilir. Zengin bir iklim ve üretime sahip olan ülkemizde peynir çeşitleri fazladır. Van otlu peyniri, Erzincan tulum peyniri, Edirne peynirleri gibi binlerce peynir çeşidimiz bulunur. Bu peynirler kahvaltımızda yaygın olarak yer alır.  Bununla birlikte mevsim ve iklim çeşitliliğinin önplanda olasından dolayı reçel ve bal önplandadır. Kahvaltımızda yer alan bal kaymak adı verilen, bal ile kaymağın karışımı bize özgü olarak kullanılır.

Kahvaltımızın en temel ögesi ise ekmek çeşitleridir. Bize özgü olan boyoz ve simit çeşitleri kahvaltının yerini alır. Değişik susamlı ekmekler ve Trabzon ekmeği sık tüketilir. Ayrıca beyaz ekmek, buğday ekmekleri ve farklı ekmeklerde önplandadır. Bize özgü olan ve fazla tüketilen içeceklerin başında çay gelir. Kahvaltıda olmazsa olmaz olarak çay görülür. Türkiye genelinde çaysız bir kahvaltı nadir görülür. Bir çok kahvaltı mekanında sınırsız çay gibi promosyonlar yaygındır.

Ülkemizde kahvaltı içerisinde börek kültürü de yaygındır. Su böreği, kıymalı börek, patatesli börek, peynirli börek ve ıspanaklı börek fazlaca tüketilir. Ayrıca gözleme ve pide çeşitleri de kahvaltımızın gözdelerindendir. Kavurmalı pide, kuşbaşılı pide, kaşarlı pide, peynirli pide, kaşarlı pide, karışık pide gibi çeşitleri tüketilir. Kahvaltımızda tereyağı ön planda yer alır. Gıdalar genellikle yapılırken tereyağı kullanılarak yapılırlar. Tereyağı karadeniz bölgesinde organik olarak yaygındır. Karadeniz bölgesinde kahvaltıda kuymak veya mıhlama adı verilen ürün tüketilir. Lezzeti yaygın olduğu için başka bölgelerde de sevilerek tüketilmektedir. Yine yaygın olarak sürülebilen çikolata markaları kahvaltıda yerimizi alır. Ayrıca hamur işleri ve pişi adı verilen ürünlerimiz de kahvaltıda sık tüketilen arasında yerini alır. Krep gibi yurtdışından ülkemize giren gıdalarda ülkemizde kullanılan gıdalar arasında yerini alır. Türkiye içerisinde yaygın tüketilen başka bir ürün ise patates kızartmasıdır.

Sağlıklı kahvaltılık olarak tüketilecek ürünler genellikle değişkenlik gösterir. Sağlıklı bir kahvaltıda olması gereken temel ürün yumurtadır. Hayvansal protein, güç ve enerji veren yumurta bireyleri gün içerisinde yok ve enerjik tutarak güne hazırlar. Bununla birlikte salatalık kullanımı sağlıklıdır. Kalori olarak az kalori içeren salatalık su içerdiği için sağlıklı görülür. Yeşil sebze olarak görülen salatalık diyetisyenler tarafından sinirsiz tüketime kadar serbest olan durumlar görülür. Zeytin ve zeytinyağı faydalı yağ çeşitleri arasında yer alır.  Bu nedenle sağlıklı kahvaltı içerisinde zeytin başrolde yer almaktadır. Ayrıca peynir yüksek hayvansal protein içerdiği için kahvaltıda rahatça tüketilir. Domates fazla abartıya katılmadığı süreler içerisinde faydalı sayılır. Vücudumuzdaki kan miktarını artırarak enerji verdiği ön görülür. Ayrıca enerji veren bal, kaymak, reçel gibi ürünlerde sabah kahvaltısında tüketilir. Ancak bu ürünleri aşırı tüketmek zararlıdır. Fazla miktarda şeker alımı olacağı için dikkatli yaklaşılır.

Sağlıklı Kahvaltı Kuruyemişler

Kahvaltıda faydalı olarak tüketilmesi gereken besinler arasında sağlıklı yemişler yer alır. Ceviz, badem, fındık gibi sağlıklı yemişler kahvaltıda rahatça tüketilir. Diyet programlarının bir çoğunda ceviz ve badem önplanda yer alır. Bunun sebebi kalorisi yüksek ve enerji veren ürünlerin arasında yer almasıdır. Kahvaltıda şekersiz çay zararlı görülmemektedir. Bununla birlikte sütsüz ve yağsız kahvenin kalori yakımı sağladığı faydaları arasında yer alır. Kahve tüketimi serbesttir. Yağsız ve sek şekilde tüketilen kahveler vücuda enerji ve kafein verir. Sağlıklı kahaltıda ekmek tüketimine dikkat edilir. Beyaz ekmek un temelli olduğu için yasaktır. Ekmek yenilecek ise buğday ve türevi ekmekler tüketilmelidir. Sağlıksız kahvaltı yapan bireylerde kolestrol, karaciğer yağlanması ve çeşitli kronik hastalıklar görülür. Ayrıca obezite ve vücudumuzda oluşacak yağlanmalar kaçınılmaz olur.

Organik Beslenme

Sağlıklı bir beden için kaliteli beslenme ve sağlıklı kahvaltı önemlidir. Üç beyaz adı verilen un, şeker ve tuzdan uzak durulmalıdır. Bununla beraber ülkemizde maalesef yağlı gıdalar fazla tüketilir. Margarin ve ayçiçek yağları fazla tüketilir. Zararlı olan bu yağlar bireylerin sağlıklarını tehdit eder. Zeytinyağı, hindistan cevizi yağı ve organik yağlar kullanılmalıdır. Tereyağı organik olduğu hallerde sağlıklı bulunurken, natural olmayan durumlarda ve fazla tüketimde zararlıdır. Kahvaltı her gün yapılan bir öğün olduğu için dikkatli yaklaşılmalıdır. Aksi halde sürekli yanlış tüketim olacaktır. Bu durum hastalıkları hızlı şekilde tetikleyecektir. Bu nedenle kahvaltı öğününde hassas ve ilgili yaklaşılmalıdır.

Kahvaltıda tüketilmesi faydalı olan ürünlerin bir tanesi de yulaf ve tahıl ürünleridir. Yulaf ezmesi genellikle diyet programlarında yazılan gıdalar arasında yer alır. Yulaf ezmesi tüketen binlerce sporcu vardır. Ayrıca tahıl ürünleri metabolizmayı hızlandırdığı için sağlıklıdır. İçecek olarak taze ve sıkma portakal suyu veya greyfurt suyu tüketimi sağlıklı olarak görülür. Tabi ki bu durum abartılmadığı sürece geçerlidir. Fazla tüketim durumlarda şeker artışı söz konusu olacağından hassas yaklaşmak önemlidir.