Böbrekler sıvı elektrolit dengesini sağlama, kanı süzme, hormon üretme ve idrar oluşturma gibi vücut için öneme sahip birçok görevi yerine getiren bir çift organdır. Bu organlarda çeşitli nedenlere bağlı olarak böbrek yetmezliği, böbrek kanseri, böbrekte kist gibi ciddi sağlık sorunları meydana gelebilmektedir. Bugünkü yazımızda çoğunlukla iyi huylu olan ancak bazı kişilerde kanserleşmeye kadar ilerleyen böbrek kistleri hakkında bilgiler vereceğiz. Yazımızın devamını okuyarak böbrek kistleri hakkında detaylı bilgi sahibi olabilirsiniz.
Böbrek kistleri görünüm itibari ile içi hava veya sıvı dolu ceplere benzemektedir. Bu böbrek kistlerinin boyutları çok küçük olabildiği çok büyük de olabilmekte ve hatta kimi zaman çevre dokulara bası dahi uygulayabilmektedir. Büyük böbrek kistleri çevre dokulara basınç uyguladığı için şiddetli bel ağrıları, doku kanamaları veya kanlı idrar gibi semptomlara neden olabilmektedir. Bu böbrek kisti oluşumları genellikle iyi huyludur ve hiçbir zararı dokunmaz ancak diğer bütün dokulardaki kistlerde olduğu gibi bu kistlerde de kansere dönüşme riski bulunmaktadır. Bu nedenle böbrek kisti tanısı konulan hastaların takibe alınması hatta gerekirse cerrahi yöntemler ile çıkarılması gerekmektedir.
Böbrek kisti tanısı genellikle farklı bir sistemik hastalığı araştırılması sonucunda konulmaktadır ve çoğu hastada böbrek kisti fark edilmemektedir. Bu böbrek kistleri birçok hastalığa bağlı olarak görülebilen ve yaşın ilerlemesi ile riski artan bir sağlık sorunudur.
Böbrek Kistinin Belirtileri Nelerdir ?
Böbrek kistleri başlangıç dönemlerinde ve küçük boyutlu olduğu takdirde genellikle hiçbir belirti ve bulgu göstermezler. Öyle ki çoğu böbrek kisti tanısı farklı bir hastalığın araştırılmasında konulmaktadır. Ancak büyüyen böbrek kistleri başta bel bölgesi olmak üzere birçok bölgede ağrıya neden olarak muayene sonucunda tanısı konulmaktadır. Böbrek kistinde yaşanan belirti ve bulgular şu şekilde sıralanabilir;
- Büyük kistlerin çevre dokulara basınç uygulaması sonucunda şiddetli bel ağrıları
- İdrarda kan görünmesi
- İdrar yaparken şiddetli ağrı ve acı
- Büyümüş kistlerin kan akımına engel olması sebebiyle yüksek tansiyon
- Yüksek tansiyona bağlı olarak şiddetli baş ağrısı
- Karın ağrısı
- İdrar yolları enfeksiyonları
- Sırtta ağrı
- Mide bulantısı gibi belirtiler böbrek kistinde yaygın bir şekilde görülmektedir.
Böbrek Kistinin Nedenleri Nelerdir ?
Böbrekte meydana gelen kist oluşumları birçok sebebe bağlı olarak görülebilmektedir. Ancak altta yatan nedene göre farklı şiddette, boyutta ve yayılım gösterme yeteneğinde olmaktadır. Böbrek kisti oluşumlarında en yaygın karşımıza çıkan kist oluşumu basit kistlerdir. Bu kistlerin tam olarak neye bağlı ortaya çıktığı bilinmese de uzmanlara göre yaşın ilerlemesi basit kist için risk oluşturmaktadır.
Diğer birçok hastalıkta genetik yatkınlık önemli bir yere sahip olduğu gibi böbrek kisti oluşumunda da büyük bir yere sahiptir. Özellikle ailede iyi huylu veya kötü huylu farketmeksizin böbrek kisti öyküsü var ise kişide böbrek kistinin oluşma olasılığı birkaç kat daha fazladır.
Başka sistemik organlarda (pankreas, karaciğer vs.) meydana gelen kist oluşumları böbrek kistleri için büyük bir risk oluşturmaktadır. Yine diğer hastalıklarda olduğu gibi bu organların oluşumunda da genetik yatkınlık büyük bir yere sahiptir.
Bu nedenlerin yanı sıra radyasyona maruz kalma, çeşitli ilaçların kullanımı, mevcut sistemik (özellikle boşaltım ve dolaşım) hastalıkların varlığı, stres vs. gibi nedenler de böbrek kisti oluşumuna neden olabilmektedir.
Böbrek Kistinin Tedavisi Nasıldır ?
Böbrek kisti tanısı konulan kişiler böbrekte kist nasıl tedavi edilir şeklindeki soruları yaygın bir şekilde yöneltmektedir. Böbrek kisti tedavisinin yapılabilmesi için öncelikle çeşitli muayene yöntemleri ile kesin tanının konulması ve hastalığın klinik seyrinin belirlenmesi gerekmektedir. Ardından belirtilerin şiddetine ve kistlerin boyutuna göre tedavi süreci başlatılır.
Böbrek kisti tanısı genellikle farklı hastalıkların araştırılması esnasında konulmaktadır. Ancak şiddetli bel ağrıları ve idrarda kan görülmesi gibi fiziki bulgular da böbrek kisti şüphesine neden olduğu için fiziki muayene hastalığın tanısında önemli bir yere sahiptir. Fiziki muayane ve anamnezin yanı sıra çeşitli kan testleri ve radyolojik incelemeler ile böbrek kistinin tanısı konulur ve tedavi süreci başlatılır.
Böbrek kistlerinin iyi huylu ya da kötü huylu olmak üzere 2 şekilde ortaya çıktığını yazımızın başında belirtmiştik. Eğer böbrek kistleri iyi huyluysa ve kanser yapma eğiliminde değilse genellikle tedavi gerektirmez. Ancak tedaviye başlanmasa dahi hastaların aylık veya yıllık periyotlar ile takip edilmesi ve kistin büyüme eğilimi gösterip göstermediğinin değerlendirilmesi gerekmektedir.
Büyük veya kötü huylu olan böbrek kistlerinin mutlaka cerrahi yöntemler ile çıkarılması gerekmektedir. Bu tedavide en çok başvurulan yöntem laparoskopik yöntemdir. Bu tedavi yönteminde küçük kesiler ile böbrek dokusuna girilir ve böbrek kistleri çıkarılır. Ancak aşırı derecede büyümüş ve çevre dokulara bası uygulayan böbrek kisti tedavisinde açık ameliyatlara başvurulabilmektedir. Bu cerrahi tedavilerin yanı sıra hastalarda meydana gelen belirtiler için de semptomatik tedaviler uygulanabilmektedir.
