Hac İbadeti İslam’ın beş temel şartından birisidir. Hac ibadetinin hem bedeni hem de mali yönleri bulunmaktadır. Yapacağımız çalışma hac kimlere farzdır meselesini ele alacağız.
Hac İbadeti ile Yükümlü Kişiler
İslam dinine göre hac ibadeti ile yükümlü kişiler şunlardır:
Sağlık, servet ve yol emniyeti yönünden haccetme imkânına sahip, hür, akıl sağlığı yerinde ve büluğ çağına erişmiş kişilerdir. Bu şartları taşıyan Müslüman bireyin, imkân elde edince, hemen bu farzı yerine getirmesi gerekir. Peygamber Efendimiz (s.a.v) Hayatında bir defa hac yapmış olan müslümanın bir daha hac ibadetini yerine getirmesi gerek olmadığını, ancak nafile olarak hac yapabileceğini ifade etmiştir.
Günümüzdeki kota sınırlamaları sebebiyle müracaat ettiği hâlde kur’ada ismi çıkmayan insanlar bulunmaktadır. Bu şekilde hacca gidemeden ölen kimseler, bu ibadet borcu ile ölmüş olmazlar. Çünkü bu ibadeti yerine getirme imkanını elde edememiştir.
Hac kimlere farzdır?
Kendisine hac farz olan kişinin, haccını bizzat eda etmekle yükümlü olması gerekir. Bunun için kişinin sağlıklı olması, tutukluluk veya yurt dışına çıkma yasağı gibi bir engelinin bulunmaması ve yolun güvenli olması şarttır. Ayrıca Hac yolculuğuna katlanamayacak derecede hasta olanlar ile yaşlılar, hac ibadeti ile yükümlü değildirler. Bu durumda olanlar şartları oluştuğu takdirde hac ibadetini bizzat yerine getirirler. Şartlar oluşmadığı takdirde bu kişiler kendi yerlerine bedel göndererek hac yaptırırlar. Hacca yazılıp da kur’ada ismi çıkmadığı veya yurtdışına çıkışla ilgili başka engellerden dolayı gidemeyen kişiler için bu da bir mazerettir.
Hac Kimlere Farz Değildir?
Haccın şartını yerine getiremeyenler bu ibadet farz değildir. Ayrıca hac yolculuğuna katlanamayacak kadar hasta veya yaşlı olanlara hac farz değildir. Bununla birlikte İslam dini kurallarına göre zengin olmayan kişilere de hac ibadeti farz değildir. Bunun yanı sıra yol emniyeti bulunmayan Müslüman bireylerin hac yükümlülüğü bulunmamaktadır.
Akıl sağlığı yerinde olmayan ve büluğ çağına gelmeyen Müslümanlara da hac ibadeti farz değildir. Çünkü Peygamberimiz (s.a.v) şöyle buyurmuştur. “Üç kişiden kalem kaldırılmıştır: Uyanıncaya kadar uyuyandan, gençlik çağına girinceye kadar çocuktan, şifa buluncaya kadar akıl hastasından.”
Sonuç olarak hac kimlere farzdır ve değildir araştırmasını tamamlamış bulunuyoruz.